درجه حرارت در گلخانه
دما يكي از مهمترين فاكتورهايي است كه رشد و نمو گياهان را تحت تأثير خود قرار مي‌دهد. هر گياه مي‌تواند در دامنه وسيعي از دماها به رشد و نمو ادامه دهد. سطوح دمايي براي گياهان مختلف و حتي در دوره‌هاي رشد و نموي مختلف يك گياه هم متفاوت است. مثلا ممکن است دماي بهينه براي دوره رشد رويشي گياهي، مناسب دوره گلدهي آن گياه نباشد. خروج از دامنه حرارتي مطلوب هر گیاه بعضاً منجر به خسارات جبران ناپذيري مانند سرمازدگی یا گرمازدگی مي‌گردد.
فتوسنتز و تنفس دو فرایندی هستند که شامل واکنش های شیمیایی مختلفی بوده. و همه آنها تحت کنترل آنزیم ها انجام شده و تحت تأثیر دما قرار دارند. بعنوان يك قاعده كلي زماني كه فتوسنتز از تنفس بيشتر باشد رشد صورت مي‌گيرد. زماني كه دو مقدار مساوي باشد رشد متوقف مي‌شود و در شب كه تنفس بيش از فتوسنتز است به تدريج بنيه گياه ضعيف مي‌شودو رو به نابودی می رود. بنابراین میزان دمای شبانه باید کمتر از دمای روزانه باشد تا میزان تنفس کمتری در طول شب صورت بگیرد تا با كاهش تنفس رشد گياه تحت تأثير قرار نگيرد.
برخی گلخانه داران با توجه به کشت شان گیاهان را در شرایطی پرورش می دهند به این صورت که در روز های آفتابی 8 درجه و در روزهای ابری 5 درجه سانتیگراد بیشتر از دمای شبانه باشد. در حالی که بعضی دیگر از گلخانه داران دمای گلخانه را در روز های آفتابی 6 درجه و در روزهای ابری 3 درجه بیشتر از دمای شبانه تنظیم میکنند. البته در فصل زمستان گاهی پیش می آید که دمای روز و شب را به یک اندازه تنظیم میکنند.
DIF
اختلاف دماي شب و روز را اصطلاحاً به صورت DIF نشان مي‌دهند كه عبارت است از دماي روز منهاي دماي شب. DIF مي‌تواند صفر، منفي يا مثبت باشد. زمانی DIF مثبت است که دمای روزانه بیشتر از دمای شبانه باشد، هنگامی که این دو مقدار مساوری باشند، DIF صفر است و بیشتر بودن دمای شبانه نسبت به دمای روزانه باعث منفی شدن DIF می شود.
اثرات DIF
- ارتفاع گیاه
DIF از عوامل تاثیر گذار در ارتفاع گیاهان مخصوصا گل های شاخه بریده و گیاهانی مانند گوجه فرنگی است. در تولید گیاهان انتقالی نشایی که تنظیم ارتفاع از طریق مواد شیمیایی با محدودیت رو به رو است اهمیت دارد. با تنظیم DIF میتوانیم ارتفاع گیاهان را کنترل کنیم. رشد میانگره های ساقه ها با میزان تغییرات DIF تغییر میکند، یعنی زمانی که درجه حرارت روزانه خیلی بالاتر از درجه حرارت شبانه باشد رشد میانگره ها بیشتر می شود، در نتیجه ارتفاع گیاهان نیز بیشتر می شود.
- گلدهی گیاه
ثابت بودن میانگین دمای شبانه روز بر گلدهی تاثیر دارد. DIF به صورت مستقیم بر گلدهی گیاهان تاثیری ندارد. البته خب منفی بودن DIF باعث ضعیف شدن گیاهان می شود و در نتیجه گلدهی را عقب می اندازد. مثلا برای کم کردن ارتفاع گیاه، گلخانه دار میزان دمای شبانه را بیشتر کند در نتیجه DIF صفر یا منفی می شود که باعث تاخیر در گلدهی هم می شود.
- پیچیدگی گیاه
کم بودن DIF باعث پیچیدگی برگ ها به سمت پایین می شود. در برگ های نابالغ این پیچیدگی با افزایش DIF برطرف می شود.
پیشنهاد آیسی من به شما گلخانه داران عزیز
با توجه به اهمیت تنظیم دما در گلخانه، استفاده از ابزار های دقیق جهت تعیین مقدار دما در داخل و خارج گلخانه امری ضروری می باشد. در اختیار داشتن میزان دقیق دما به شما گلخانه دار عزیز کمک میکند که بتوانید با تنظیم این دما میزان DIF گلخانه تان را در حد مطلوبی که مناسب کشت و هدف تان است نگه دارید.
