کپک دودی یا دوده‌ای یک اصطلاح جمعی برای قارچ های مختلف کیسه ای است. شامل جنس های زیادی است، معمولاً کپک سبز سیاه و کپک سیاه. یکی از متداول ترین کپک های موجود کپک سیاه است. کپک سیاه در مکان های بسته و مرطوب و پر گرد و خاک رشد میکند. این کپک ها ضرری برای انسان ها ندارند.
عامل بیماری، نحوه انتشار و چرخه زیستی کپک سیاه
قارچ دوده‌ای ممکن است روی درخت یا هر گیاه دیگری که قبلا منبع غذایی حشرات بوده پیدا شود. در واقع قارچ روی عسلک رشد میکند، ترشح چسبناک و شیرینی که توسط برخی از حشرات تولید می‌شود. قارچ از عسلک به عنوان منبع غذایی‌اش استفاده میکند. به تدریج گیاه را می پوشاند در نتیجه سایه‌های مختلفی از رنگ سیاه بر روی آن می‌اندازد. قارچ‌های دوده‌ای غیرانگلی و غیربیماری‌زا هستند، بنابراین در بافت گیاه ساکن نمی‌شوند و نشانه‌ای از خود بروز نمی‌دهند. با این وجود توانایی گیاه در انجام فتوسنتز و تبادل گاز با اتمسفر را تغییر می‌دهند. برگ‌هایی که شدیدا مبتلا شده‌اند ممکن است بیفتند و یا از بین بروند، در نتیجه بر رشد و بقای گیاه اثر می‌گذارند.
ممکن است عسلک روی گیاهان یا برگ‌های مجاور بریزد و باعث گسترش بیشتر قارچ شود. این قارچ به شکل کپک یا هاگ به زندگی خود روی بخش‌های مختلف گیاه، ابزار و ماشین‌های حمل و نقل، ادامه می‌دهد. همچنین حشرات، کپک را از گیاهی به گیاه دیگر منتقل می‌کنند. مثلا مورچه‌ها مایلند برای منافع خودشان از کپه‌های کپک دوده‌ای محافظت کنند.
عامل بیماری کپک سیاه به بوته های گوجه فرنگی، سیب‌زمینی، بادمجان، فلفل و علف‌های هرز خانواده تاجریزی حمله میکند. در ادامه به معرفی این بیماری در بوته های گوجه فرنگی میپردازیم.
برای اطلاعات بیشتر در مورد بیماری ها و آفات رایج گلخانه ای اینجا کلیک کنید.
کپک سیاه در گوجه فرنگی
کپک سیاه می تواند یک بیماری جدی گوجه فرنگی باشد. به دنبال باران های اواخر فصل ظاهر می شود. اولین علامت این عفونت قارچی که توسط Alternaria alternata ایجاد می شود، ضایعات روی سطح میوه است. اگر هوا گرم و مرطوب باشد، قارچ ممکن است از ضایعات، اسپورهایی تولید کند که شبیه مخمل سیاه روی سطح آنها است. این قارچ به زخم ها نفوذ میکند. ناحیه هایی که آفتاب سوخته بیشتر در معرض خطر هستند. این قارچ می تواند به زخم ها، از جمله هر ناحیه ای از گوجه اندازه آنها می تواند از لکه های ریز گرفته تا ضایعات بزرگ، مدور و فرو رفته باشد که باعث پوسیدگی در اعماق میوه می شود.
علائم بیماری کپک سیاه گوجه فرنگی
علائم این بیماری روی تمام قسمت‌های بوته شامل برگ، میوه و ساقه قابل مشاهده است. این نشانه ها روی میوه به شکل لکه‌های تیره، دایره‌های متحدالمرکز همراه با بافت نمدی سیاه دیده می‌شود. نشانه بارز آلودگی برای شناسایی بیماری روی برگ‌ها، لکه‌های دایره‌ای و متحدالمرکز با مرکز تیره رنگ است. با ادامه بیماری روی برگ، لکه‌ها گسترده تر می شوند. و باعث زردی و بدشکلی آن ها میشوند. شروع این آلودگی از برگ های پایینی است. علائم این بیماری در طول ساقه و نزدیک به طوقه گیاه به شکل زخم‌های فرورفته و بیضوی شکل هستند. ممکن است در مراحل ابتدایی رشد، این لکه‌ها به صورت کامل گیاه را در برگرفته و باعث ضعف و یا مرگ گیاه شوند.
راه های پیش گیری و کنترل
- جمع آوری بقایای گیاهی آلوده از سطح خاک
- مبارزه با علف‌های هرزی همچون تاجریزی، تاتوره و عروسک پشت پرده
- کاهش مصرف کودهای نیتروژنی
- کاهش رطوبت با تغییر زمان آبیاری یا استفاده از سیستم آبیاری قطره‌ای
- جهت درمان و پیشگیری از بوجود آمدن بیماری کپک سیاه در گیاهان آپارتمانی، باید اول آفت را از بین ببرید. ازانجایی که حشراتی مانند شته و شپشکها در رنگهای مختلفی ظاهر میشوند و قابلیت استتار بالایی دارند، بهتر است هر هفته گیاه خود را بررسی کنید. بدین طریق مطمئن میشوید که آفتی روی شاخ و برگ ها یا ساقه گیاه وجود ندارد.
- مطمئن شوید که بین گیاهان یا درختان فاصله کافی وجود دارد و نور خورشید به اندازه لازم به آنها می‌رسد.
- از آسیب گیاه توسط حشراتی که شیره آنها را می‌مکند جلوگیری کنید.
- اولین قدم از بین بردن حشرات مولد عسلک از بین بردن کپک سیاه است. هنگامی که همه آفات کنترل شوند، کپک دوده ای معمولاً خود به خود از بین می رود.
- کنترل علف های هرز در داخل و در اطراف باغات به منظور از بین بردن محل زمستان گذران آفات مکنده.
- با استفاده از موانعی از ورود مورچه ها به نزدیکی گیاهان خودداری کنید.
سخن آخر
یکی از راه هایی که همیشه موجب بروز این بیماری ها در گلخانه ها می شود، عدم کنترل دما و رطوبت و دیگر پارامتر های مهم در گلخانه است که باعث بروز بیماری ها و آفات رایج در گلخانه ها می شوند و به سرعت منتشر می شوند و تمام گلخانه را در بر میگیرند. در نتیجه مدیریت گلخانه بسیار مهم است تا موجب خسارت و ضرر و زیان نشوید.
پارامتر های مهم در گلخانه تان را میتوانید با استفاده از سنسور دما و رطوبت، سنسور لوکس متر اندازه گیری کنید. استفاده از اتوماسیون یا کنترل هوشمند گلخانه شما را در مدیریت گلخانه یاری میکند. دیگر نیازی به پیگیری مداوم تک تک تجهیزات و سنسور های درون یا بیرون گلخانه خود ندارید. اتوماسیون با گزارش هایی که به صورت لحظه ای و 24 ساعته از سنسور ها دریافت میکند و با دستور دادن به تجهیزات موجود در گلخانه شما، دقیقا گلخانه را طبق برنامه ای که در ابتدا برایش تعریف کرده اید کنترل میکند. دیگر نگرانی ای بابت خطاهای انسانی که در جریان گلخانه داری از افراد سر میزند وجود ندارد.
میتوانید تمامی محصولات آیسی من را در صفحه ی فروشگاه ما ببینید.
