پیشنهاد میکنیم بخش اول از سری مقاله های کشت هیدروپونیک را بخوانید. در بخش اول اعم از معرفی کشت هیدروپونیک و عوامل تاثیر گذار در انتخاب مکان مناسب برای این گلخانه ها، مزایا و معایبی که کشت های هیدروپونیک دارند را توضیح داده ایم. اکنون قصد داریم به توضیح عوامل موثر دیگر در کشت هیدروپونیک بپردازیم.
مدیریت آبیاری و تغذیه گیاه
قبل استفاده از هر منبع آبی لازم است که ابتدا کیفیت آب تست شود. تست های کیفیت آب مقادیر انواع نمک هایی را که معمولا در آب باشد و در کیفیت آن تاثیر بگذارد تعیین میکند و همچنین PH و EC آب. بعد از آنکه آب منبع آبیاری تست شد و مشخص شد که برای آبیاری گیاهان گلخانه ای مناسب است. باید بعد ها هم تست هایی انجام داد. در صورتیکه تغییراتی در کیفیت آب به وجود آمده باشد مشخص می شود.
تغذیه عناصر معدنی گیاهان
برای تامین بهترین شرایط رشد و تولید میوه در محلول غذایی کود بایستی به طور مداوم احتیاجات تغذیه ای گیاهان را فراهم کرد. اگر چه تغذیه معدنی گیاه پیچیده است. تجربه در زمینه کاشت گیاه احتیاجات اساسی برای کاشت هیدروپونیک گیاهان را فراهم کرده است.
آب(H2O) و گاز کربنیک (CO2) نیز برای رشد گیاه ضروری اند. علاوه بر عناصر ضروری، عناصر دیگری هم وجود دارند که گرچه الزاما ضروری نیستند ولی می توانند بر رشد گیاه تاثیر بگذارند مانند سدیم (Na)، کلر (Cl) و سیلیس (Si). هر سه به رشد گیاه کمک میکنند و برای رشد برخی از گیاهان ضروری به حساب می آیند.
تنظیم برنامه ی تغذیه کود ها
فرمولاسیون محلول های غذایی با استفاده از نمک های کودی مختلف و بر اساس نیاز های گیاهان انجام می گیرد. مقادیر کود هایی که به کار میرود با میزان و سطح مورد نظری که برای گیاه مورد پرورش بهینه باشد تنظیم می شود. پس از آنکه مقادیر مورد نظر مشخص گردید. محاسباتی باید انجام گیرد تا معلوم شود به چه میزانی از کود های مختلف بایستی استفاده کرد تا هدف حاصل آید. برای انجام این محاسبات اطلاعات دیگری هم به شرح ذیل مورد نیاز است:
- حجم آبی که بایستی به کار رود تا محلول غذایی فراهم شود.
- انواع کود های شیمیایی که در دسترس اند و مقادیر نسبی هر عنصر موجود درکود.
دستور العمل اختلاط کود ها
بعد از آنکه میزان انواع کود ها تعیین شد. قدم بعدی مخلوط کردن کود ها در تانک های ذخیره یا اصلی است. اکثر گلخانه های تجاری تولید سبزی از سیستم هایی با دو تانک کودی برای مخلوط کردن کود ها استفاده میکنند. برخی هم از سیستمی که سه تانک ( مخزن کودی ) دارد استفاده میکنند. تانک یا مخزن سوم حاوی اسید یا بی کربنات برای میزان یا تنظیم کردن PH است.
چند نکته برای اختلاط کود ها
- همیشه از کود های با کیفیت عالی قابل حل در آب مخصوص گلخانه استفاده شود.
- هنگام کار با غلظت های بالای مخزن کود، هرگز کود های حاوی کلسیم را با هر کود دیگری که حاوی فسفات یا سولفات است مخلوط نکنید. هنگامی که کود های حاوی کلسیم، فسفات و سولفات به صورت غلیظ مخلوط شوند، مخلوط محلول ها به صورت ذرات غیر محلول فسفات و سولفات کلسیم در می آید که ته نشین می شوند. کلسیم در حالت محلول با فسفات محلول یا سولفات محلول ترکیب می شود که به صورت غیر محلول ته نشین می شود. این مواد بسیار ریز ته نشین شده که به صورت لجن در ته تانک در می آیند، منجر به انسداد سیستم آبیاری می شود. البته اگر در واکنش های بین کلسیم، فسفات و سولفات، در صورتیکه از غلظت های نهایی که باید به مصرف گیاه برسد استفاد شود، بسیار رقیق است اشکالی ندارد ولی در هر حال تولید یا اختلاط کود ها با غلظت نهایی که برای استفاده نهایی به کار می رود برای یک گلخانه تجاری غیر ممکن است و تقریبا بدین معنی است که یک نفر کارش همیشه اختلاط کود ها باشد.
- کود های هر مخزن را در آب داغ حل کنید و مخلوط های مخزن 1 با هم و کود های مخزن 2 نیز باید با هم باشند. ریز مغذی ها بعدا یا هنگامی که آب هنوز گرم است به تانک اضافه شود نه هنگامی که داغ است.
- هنگام ریختن کود ها در مخزن مرتبا به هم زده شوند.
- قبل از اختلاط کود ها از ماسک غبار و دستکش استفاده شود تا از ورود کود ها به سینه و تماس با دست جلوگیری شود.
کاربرد کود و آب
آب و کود از طریق سیستم آبیاری و همزمان به گیاهان داده می شوند و میزان آب و کود ها بر اساس نیاز های گیاهان متفاوت بوده و تنظیم می شود. نیاز گیاهان در طول دوره رشد از مرحله گیاهچه تا بالغ متغیر بوده و با تغییرات روزانه عوامل جوی نیز تغییر میکند. برای مدیریت رساندن آب و عناصر غذایی به گیاه وسیله یا راهی که نیاز گیاه به آب و کود را مشخص کند نیاز است.
آبیاری به گیاهان در تمام طول روز انجام میگیرد. مدیریت، تنظیم محلول غذایی و رساندن آن به گیاهان باید قابل انعطاف باشد. تا نیاز های تغییر پذیر آبی گیاه را تامین کند. برنامه ریزی زمان بندی آبیاری را می توان با استفاده از سیستم های پیشرفته گلخانه بر اساس میزان نوری که وارد گلخانه می شود تنظیم کرد که این میزان نور ورودی به گلخانه را میتوان با استفاده از سنسور های لوکس متر(شدت نور) آیسی من که در داخل و خارج گلخانه نصب می شوند به صورت دقیق اندازه گیری کرد.
سخن آخر
به طور کلی به هر میزان که توان کنترل آبیاری بیشتر و بهتر باشد امکان بهینه سازی عملکرد گیاهان افزایش می یابد. سیستم آبیاری هوشمند این توان کنترلی را برای گلخانه داران یا باغداران به نهایت دقت میرساند. با وارد شدن به صفحه فروشگاه ما به نشانی ICMAN.IR میتوانید محصولات آیسی من را در زمینه کشاورزی مانند گلخانه و باغ و … ببینید و با مشاوران ما ارتباط برقرار کنید.
منبع : کتاب فن آوری و کارآفرینی در هیدروپونیک ( آبکشت ) بستره های بدون خاک
