معرفی انواع سیستم های گرمایشی گلخانه ای

تامین سیستم های گرمایشی و سرمایشی مناسب برای محصولات یکی از ضروری ترین فاکتورها در مدیریت گلخانه می باشد. علاوه بر تجهیزاتی مانند فن، دریچه، بخاری، مه پاش، شید ها و پد های سلولزی تجهیزات دیگری هم هستند که به ما در متعادل کردن دما و رطوبت محیط گلخانه کمک میکنند که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم.

اکونوپک گلخانه ای

گرمایشی دارای مشعل گاز سوزی است که انرژی گرمایی تولید شده را توسط لوله های نسوز در سراسر گلخانه به کمک فن ها پخش میکند و سپس از هواکش خروجی خارج می شوند.

سرمایشی آن به دو شکل متفاوت می تواند طراحی و تولید شود.

• سیستم سرمایش تبخیری که در سالن هایی که رطوبت اهمیت نداشته باشد مورد استفاده قرار میگیرد. مانند سیستم پد و فن عمل میکند. در یک دستگاه اکوپونیک به این صورت است که هوا از طریق فن ها وارد میشود و از پد های سلولزی که به وسیله قطرات آب خنک شده اند رد می شود و به صورت هوای خنک خارج می شود و باعث افزایش رطوبت می شود ولی نمیتوان میزان این رطوبت را تنظیم نمود به همین دلیل مناسب مناطقی با آب و هوا یخشک و نیمه خشک است.

• سیستم سرمایشی کویل آب سرد که در این روش لوله های آب سرد به کمک چیلر باعث کاهش دمای هوا می شوند. این دستکگاه مناسب مناطق با آب و هوای مرطوب است چون میتوان به دقت میزان رطوبت را تنظیم نمود.

سیستم های گرمایشی؛ دیگ بخار

در سیستم حرارت مرکزی، از یک یا چند دیگ که در یک موتورخانه مرکزی واقع شده اند، برای گرم کردن تمام گلخانه های موجود در یک محوطه، استفاده می شود. دیگ که معمولاً فولادی یا چدنی می باشد، مخزنی تحت فشار است که آب گرم یا بخار تولید می کند. معمولاً بصورت گازسوز یا گازوئیل سوز طراحی می شود. در هر دو نوع، میزان احتراق و همچنین تبادل گرمایی گازهای ناشی از احتراق با آب موجود در دیگ، توسط کنترل کننده هایی که در سیستم تعبیه شده اند، تنظیم می شود.

جدای از هزینه بالای این سیستم ها و سرعت عمل پایین آنها که زمان میبرد تا انرژی گرمایی تولید کنند و یا با خرابی دستگاه دما به سرعت پایین نمی آید مزیت هایی هم دارد. از جمله تولید گرمای پاک و بدون آلودگی، به دلیل ساختار آن گرمایش از ارتفاعات نزدیک به کف گلخانه شروع می شود. در نتیجه میزان هوای سرد سالن پایین می آید و و گرما به صورت یکنواخت در سالن پخش می شود.

لوله هایی که در زیر بستر، روی زمین و یا دیوارهای گلخانه تعبیه می شوند، در نزدیکی خاک قرار دارند. در نتیجه دمای خاک بویژه در شب های سرد زمستان در حد مطلوبی حفظ می شود.

گرمایش از کف

در گرمایش از کف لوله‌های آب زیر بستر گلخانه قرار داشته و به منبع اصلی گرما متصل هستند. این منبع می‌تواند پکیج‌ حرارتی یا دیگ آب گرم باشد. آب در داخل منبع به دمای 60 – 50  درجه سانتیگراد رسیده و به لوله‌ها ارسال می‌شود. در نهایت با گردش آب داخل لوله‌ها، زمین و سپس هوای گلخانه گرم خواهد شد. سپس آب سرد شده مجدداً از طریق یک لوله به داخل دیگ حرارتی بر می گردد و این پروسه مجدد تکرار میشود. یعنی در هیچ زمانی آب لوله ها سرد و تغییر دما پیدا نمیکند و همواره دمای محیط ثابت و یکنواخت باقی می ماند.

سیستم های گرمایشی؛ بخاری های معمولی گلخانه ای

در گلخانه های سنتی از بخاری های معمولی که با سوخت نفت یا مخلوط گازوئیل کار می کنند استفاده می شود. این روش هم کارایی چندانی ندارد و هم احتمال نفوذ دود به داخل گلخانه وجود دارد. همچنین از همه مهم تر این احتمال وجود دارد که با نصب غیر استاندارد بخاری کربن مونو اکسید تولید شود و کل محصولات گلخانه از بین بروند. استفاده از گاز پیک نیک و یا نمونه های دیگر بخاری گازی که بدون دودکش هستند فقط برای مدت کوتاهی مناسب هستند و نمی توان در طولانی مدت از آن ها استفاده کرد.

سیستم های گرمایشی؛ یونیت هیتر گلخانه ای

این هیترها با تأمین حرارت کافی در فصل گلدهی و رشد محصولات گلخانه ای می توانند دمای لازم را برای گلخانه ایجاد کنند. انواع یونیت های گرمایشی به گونه ای طراحی شده است که دریچه های آن  قابل تنظیم هستند. خروجی جریان هوای گرم به سمت مختلف راست، چپ یا بالا و پایین می تواند تغییر کند.  

استفاده از تجهیزات یونیت هیترهای گلخانه به ‌معنای یک منبع تولید حرارت، جایگزین بخاری های قدیمی شده ‌اند. استفاده از یونیت هیتر در گلخانه ها به ویژه برای زمانی به کار می رود که گیاهان در اوج گلدهی و رویش خود قرار دارند. وقتی آب و هوای بیرون از گلخانه برای محصولات گلخانه ای بسیار سرد و مضر باشد، یونیت هیتر گلخانه می تواند در این زمینه یک ابزار ایده آل باشد.

یونیت هیتر گلخانه ای دستگاهی است که عمل احتراق در آن انجام نمی شود. دارای لوله های آب گرم و سرد بوده و توسط پکیج گرم می شود. در صورت نیاز به هوای خنک به واسطه ی چیلر عمل می نماید. یونیت هیتر گلخانه ای هوا را از اطراف لوله ها دمیده و دمای آن را کاهش و یا افزایش می دهد. این سیستم به فواصل منظم و به تعداد زیاد در نقاط مختلف گلخانه نصب و توسط لوله مرکزی به پکیج متصل می گردد.

هواساز گلخانه ای

هواساز گلخانه ای تجهیزات مناسب برای تنظیم دما و رطوبت داخل گلخانه ها محسوب می شود. این هواساز همانند یونیت هیتر گلخانه ای دارای لوله های آب سرد و گرم است. با این تفاوت که به جای استفاده از چندین یونیت هیتر در نقاط مختلف سالن از یک هواساز گلخانه ای مرکزی بزرگ استفاده می شود. با کانال کشی هوای سرد و گرم به نقاط مختلف سالن ارسال می گردد. در هواساز مرکزی با نصب تجهیزات رطوبت زنی، می توان رطوبت هوا را همانند دمای آن به دقت تنظیم و کنترل نمود.

استفاده از تجهیزات هواساز گلخانه ای به ویژه در فصل تابستان که دمای هوا به شدت افزایش پیدا می‌کند ضرورت دارد. تجهیزات این هواساز ها قادر هستند که حجم مشخصی از هوای محیط را دریافت کرده. پس از خنک سازی به صورت هوای تمیز به داخل گلخانه ها هدایت کنند.

زنت گلخانه ای

دستگاه زنت، دستگاهی است که قابلیت تولید سرمایش به وسیله سیستم تبخیری و گرمایش از طریق کویل گرمایی را برای محیط های مختلف دارا می باشد.

کویل گرمایشی در دستگاه زنت وظیفه انتقال گرما و حرارت از آب داخل کویل به هوای عبوری از روی کویل را دارد. هرچه میزان سطح تبخیر، که در واقع همان میزان هوای عبوری از روی کویل می باشد، بیشتر باشد میزان تولید هوای خنک و مرطوب افزایش می یابد. سیستم گرمایشی زنت گلخانه ای مشابه هواساز می باشد. ولی در حالت سرمایشی به جای لوله های آب سرد دارای پد سلولزی می باشد. هوا در اثر عبور از آن و برخورد با ذرات آب، به روش تبخیری مانند کولر آبی خنک می شود و رطوبت آن نیز افزایش می یابد.

ایرواشر

 ایرواشر گلخانه ای نیز دقیقا مشابه دستگاه زنت می باشد. با این تفاوت که در آن به جای استفاده از پدهای سلولوزی، افشانک های تزریق آب در آن تعبیه شده است. این دستگاه آب را با فشار بالا در مسیر عبور هوا از دستگاه افشانده و به روش تبخیری هوا را خنک می کند و رطوبت آن را نیز بالا می برد.

نحوه کار ایرواشر گلخانه ای بدین گونه است که توسط فن هوا را به داخل دستگاه می کشد. بدین گونه میزان رطوبت و گرما را تنظیم می کنند. ایرواشر علاوه بر تنظیم دما و رطوبت آلودگی هوا را نیز از بین می برند. برای تنظیم گرمایش ایرواشر درون این دستگاه کویل های آب گرم تعبیه شده است که با دمیدن هوای گرم باعث گرم شدن هوا می شود. ایرواشر ها برای سیستم سرمایش خود از محفظه تزریق آب استفاده می کنند. توسط افشانک ها آب را با فشار در مسیر هوا پمپاژ می کنند. این گونه هوای خنک شده را در سراسر محیط گلخانه توزیع می کنند. از این طریق رطوبت هوا را افزایش داده و گرد و غبار را می زدایند.

جت هیتر

جت هیتر، یک نوع بخاری موشکی شکل است که دارای طرح دودکش دار و بدون دودکش می باشد. این جت هیتر می تواندبا برق یا با سوخت گازی یا گازوئیلی و یا هر دو کار کند.

جت هیترهای گازی یا گازوئیلی از بخاری هایی به شمار می آیند که بدون دودکش هم باعث تولید گرما می شوند. تمامی دود و آلاینده های که توسط بخاری تولید می شوند را وارد محیط می کنند. گل ها برای رشد نیاز به هوایی پاک دارند. ولی متأسفانه برخی از گلخانه داران برای گرمایش گلخانه خود از جت هیتر هایی استفاده می کنند که باعث ایجاد آلاینده هایی بسیار مضر که حاوی گوگرد، مونوکسید کربن و فسفات هستند عملاً به زندگی گل ها پایان می دهند. این جت هیتر گازی برای گلخانه بسیار مناسب تر از گازوئیلی است. چرا که هیتر گازی فقط گاز سمی مونواکسید کربن را تولید می کند. ولی گازوئیلی گازهای سمی دیگری مانند فسفات و گوگرد را هم تولید می کند.

جت هیتر برقی به دو شکل مختلف قابل تولید هستند؛ به صورت برقی و یا با المنت حرارتی. نسبت به گاز و گازوئیلی در تولید آلودگی دارای مزیت است. چرا که جت هیترهای برقی از المنت یا لامپ برای تولید گرما استفاده می شود.

سیستم های گرمایشی؛ هیتر تابشی گلخانه

بیشتر بخاری های تابشی موجود در بازار با انرژی برق یا سوخت گاز کار می کنند. در هیتر تابشی گلخانه، سوخت و هوا داخل لوله فولادی ترکیب می شوند. احتراق حاصل باعث گرم شدن لوله می شود. به صورت امواج الکترومغناطیسی هدایت شده و سبب گرم شدن سطح اجسام می شود.

این سیستم گرمایشی دارای صفحاتی با درجه حرارت بالا بوده که به همین علت چندین متر بالاتر از سطح زمین در گلخانه ها نصب می شود. از مزایای برجسته این هیتر های تابشی این است که تهویه هوای محیط گلخانه تأثیر چندانی در اتلاف حرارت ناشی از آن ندارد. از شاخص ترین ویژگی این سیستم این می باشد که باعث کاهش چشمگیر گردش هوا در محیط مورد استفاده می باشد. در نتیجه با گسترش ذرات معلق در هوا همراه است. از این رو بهترین پیشنهاد برای استفاده در محیط های گلخانه ای است، که مانع از ایجاد گرد و غبار و آلودگی می شود.

یکی از مزایای هیتر تابشی گلخانه این می باشد که، می توان آن را روی کف یا جداره ی گلخانه نصب کرد. یکی از برترین مزایای بخاری تابشی گلخانه ایمن بودن آن می باشد. این نوع بخاری درمقایسه با سیستم های گرمایشی گازی ایمنی بیشتری دارد. بخاری های تابشی به علت نداشتن شعله ی باز، خطرآتش سوزی در گلخانه را تا اندازه ی بسیاری پایین می آورد.

سخن آخر

از مهم ترین دلایل استفاده از این تجهیزات در گلخانه تامین دما و رطوبت بهینه در تمام فصول است تا محصولات را در تمام سال در شرایط دماو رطوبتی یکسان بتوانیم رشد دهیم. درست عمل کردن این تجهیزات در لحظه ی مناسب و به موقع، قدمی برای رسیدن ما به هدف مان می باشد. برای اینکه بدانیم چه موقع نیاز به کمک این تجهیزات داریم باید از سنسور های ابزار دقیق در گلخانه خود استفاده کنیم. سنسور دما و رطوبت آیسی من با بدنه ضد آب مناسب برای محیط های گلخانه ای، دقت 0.01 برای دما و 0.04 برای رطوبت و استفاده از سنسور های با کیفیت سوئیسی شما را در کنترل محیط گلخانه تان یاری میدهد.

همچنین گلخانه دارانی که میخواهند به صورت حرفه ای کار کنند، می توانند از سیستم های اتوماسیون یا کنترل هوشمند گلخانه ای آیسی من استفاده کنند. اقلیم مناسب کشت را با توجه به نظر مشاور کشت گلخانه خود برای سیستم اتوماسیون تعریف میکنید، با توجه به تجهیزاتی که در گلخانه شما موجود است سیستم اتوماسیون، کنترل هوشمند گلخانه شما را به دست میگیرد. به این صورت که اگر این مقادیر از بازه ی خود خارج شوند، سیستم با دستور دادن به تجهیزات موجود تا متعادل شدن دما و رطوبت، در راستای بالا بردن کیفیت محصولات شما حرکت میکند.

جهت دریافت مشاوره میتوانید با شماره های 09177391091 ، 09176179188 و 09176179588 تماس بگیرید.