گیاهان و محصولات کشاورزی برای رشد و نمو به عوامل متعددی نیاز دارند. در مقاله های جداگانه درمورد آنها صحبت کرده ایم. در این مقاله موضوع مورد بحث ما نور مناسب گیاه در محیط های بسته مانند گلخانه ها و روش های کنترل آن است .
تمامی گیاهان برای رشد و فتوسنتز به نور نیاز دارند ، میزان نیاز هر گیاه به نور با گیاه دیگر متفاوت است ، بنابراین بعضی از گیاهان به نور بیشتر و بعضی دیگر به نور کمتری نیاز دارند که این کم و زیادی در ظاهر گیاه و همینطور سرعت رشد آن تاثیر میگذارد . از طرفی میزان نور مورد نیاز در فصول گوناگون و ساعات مختلف شبانه روز نیز با هم متفاوت هستند.
فهرست مطالب
Toggleتاثیرات نور کم یا زیاد در گیاهان مختلف
کم بودن نور باعث بلند و باریک شدن ساقه ، ضعف گیاه و کند شدن سرعت رشد آن میشود. پلاستیک کهنه و کدر و کثیف، نور را از خود عبور نمیدهد. در نتیجه بوتهها باریک و بلند می شوند و محصول کافی تولید نمیکنند. وجود قطرات زیاد حاصل از میعان آب روی سقف گلخانه نیز مزاحم نفوذ نور می شود و عمل فتوسنتز و باردهی گیاه را کاهش میدهد.
همچنین رسیدن نور زیاد به گیاه باعث ضخیم شدن ساقه و پیچ خوردن برگ ها می شود. مثلا در گوجهفرنگی و فلفل افزایش بیش از حد نور ، باعث آفتابسوختگی میوه (ظهور نواحی براق و سفید رنگ روی میوه) میشود.
مشخصههای نوری مؤثر در رشد و نمو گیاهان
از عواملی که تاثیر مستقیم بر رشد گیاهان دارند میتوان به کیفیت، شدت و طول دوره نوردهی اشاره کرد .
کیفیت نور به طیف موج نوری که به گیاه میرسد بستگی دارد. طیف مناسب رشد گیاه بین 400 تا 700 nm است. طیف های بالای 700 تاثیر خاصی بر رشد گیاهان نمیگذارند ولی برای افزایش حرارت محیط مناسب هستند. در مقابل طیف های زیر 400 باعث ضرر رسیدن به گیاه می شوند.
فاکتور بعدی شدت نور مورد نیاز گیاه برای فتوسنتز است. شدت نور کم باعث کاهش فتوسنتز و در نتیجه آن کاهش رشد می شود. بالا بودن شدت نور باعث کاهش رشد و تاثیراتی در ثمره ها دارد.
شدت نور ورودی به گلخانه به خصوص در روزهای ابری یا شدیدا آفتابی بسیار مهم است. می توان با وسایل اندازه گیری نور (لوکس متر) آن را تشخیص داد و در راستای کنترل گلخانه عمل کرد.
طول دوره تابش نور بر همه مراحل رشد گیاه از جوانه زنی بذر ها تا باردهی تاثیر میگذارد. گیاهان با توجه به این نیاز به سه دسته تقسیم می شوند :
- گیاهان روز بلند : 10 تا 14 ساعت تابش نور برای این گیاهان مناسب است.
- گیاهان روز کوتاه : این گیاهان بیشتر به تاریکی نیاز دارند و نهایت 12 ساعت تابش نور مناسب است.
- گیاهان بی تفاوت : گل دهی و رشد این گیاهان مرتبط به نور نیست.
کنترل نور گلخانه ها
گیاهان گلخانه ای مراقبت های بیشتر و متفاوت تری نسبت به گیاهان زراعی دارند. همانطور که میدانید بیماری هایی که در گلخانه ها به وجود می آیند که در مطالب گذشته به تعدادی از آنها اشاره کردیم. شیوع این بیماری ها در پی عدم مدیریت فاکتور های مهمی مانند نور مناسب درون گلخانه است.
منطقه ساخت گلخانه، جهتگیری ساختمان گلخانه، جنس و تمیزی پوشش گلخانه، جنس سازه، اسکلت و میزان سایهاندازی آنها و … از عواملی هستند که می توان قبل از ساخت گلخانه به آنها توجه کرد.
بعد از ساخت گلخانه هم میتوان میزان نور را با استفاده از سنسور های لوکس متر (شدت نور) اندازه گیری کرد. در صورت مناسب نبودن نور محیط گلخانه با توجه به راه حل های پیش رو آن را مدیریت کرد.
پاشیدن رنگ، گل، مواد آهکی، نصب توری سایبان یا شید، استفاده از نور های مصنوعی یا مکمل از جمله راه هایی هستند که میتوانید به وسیله آنها نور محیط گلخانه تان را مدیریت کنید.
سخن آخر
برای مدیریت نور گلخانه با بالاترین دقت و با صرف کمترین زمان ممکن، استفاده از سیستم های هوشمند گلخانه ای توسط کارشناسان محصولات گلخانه ای پیشنهاد می شود.
سیستم هوشمند اتوماسیون گلخانه وقتی بوسیله سنسور لوکس میزان روشنایی را کافی نداند. اتوماسیون سیستم های روشنایی مصنوعی و توری های سایبان یا شید ها را بسته به نیاز نوری گیاه تحت کشت به صورت برنامه ریزی شده و اتوماتیک بدون نیاز به دخالت گلخانه دار مدیریت میکند تا نور گلخانه به حد مجاز خود رسیده و همچنین به میزان مساوی و یکنواخت در تمام گلخانه تابیده شود.
برای دریافت مشاوره رایگان در مورد محصولات و خدمات آیسی من، می توانید در واتس اپ یا صفحه تماس با ما برای ما پیام بگذارید یا با شماره های 09177391091 ، 09176179188 ، 09176179588 تماس بگیرید.